Μία από τις βασικές προτεραιότητες σε επίπεδο πολιτικής αποτελεί για τη νέα ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης και για τον επικεφαλής του, Κώστα Σκρέκα, η αποτελεσματική αντιμετώπιση της παρατεινόμενης ακρίβειας και των πληθωριστικών τάσεων στην αγορά. Με στοχευμένες κινήσεις το επιτελείο του υπουργείου Ανάπτυξης επιδιώκει να περιορίσει τον αντίκτυπο που ήδη έχει στο διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών η ακρίβεια σε αγαθά και υπηρεσίες, έχοντας ήδη παρουσιάσει δείγματα γραφής στο διάστημα της τρέχουσας κυβερνητικής θητείας.

Πιο πρόσφατη από τις συγκεκριμένες πρωτοβουλίες είναι η επαναφορά του πλαφόν στην κερδοφορία πριν από λίγες ημέρες, καθώς η ισχύς της προηγούμενης υπουργικής απόφασης του προκατόχου Σκρέκα στο υπουργείο, Άδωνι Γεωργιάδη, είχε λήξει από τις 30 Ιουνίου.

Ταυτόχρονα ο υπουργός έχει επιδοθεί σε σειρά συναντήσεων με επιχειρήσεις και θεσμικά όργανα από διαφορετικούς κλάδους, προκειμένου να σφυγμομετρήσει ανάγκες και αντιδράσεις από πλευράς τους, σε μία προσπάθεια να προχωρήσει στην εφαρμογή κατά το δυνατόν αποτελεσματικότερων πολιτικών.

Η συνάντηση με τους εκπροσώπους των σούπερ-μάρκετ

Σε πρόσφατη συνάντηση που είχε με την Ένωση Σούπερ-Μάρκετ και με τους επικεφαλής των μεγάλων αλυσίδων, στο επίκεντρο της συζήτησης τέθηκε το "Καλάθι του Νοικοκυριού" και η αντιμετώπιση της αισχροκέρδειας. Ταυτόχρονα, όμως, προκαλεί προβληματισμό και το γεγονός ότι ο πληθωρισμός τροφίμων διατηρείται σε υψηλά επίπεδα σε μία κατηγορία που αποτελείται από το κυρίαρχο και απολύτως αναγκαίο καταναλωτικό αγαθό.

Πρόκληση που καλείται να αντιμετωπίσει το υπουργείο είναι η διατήρηση των τιμών στα σχολικά σε ανεκτά επίπεδα, ενόψει της έναρξης της νέας σχολικής χρονιάς. Σε αυτό το πλαίσιο το υπουργείο Ανάπτυξης προχώρησε στη δημιουργία ενός "καταστατικού χάρτη" όπου περιλαμβάνονται εννέα κατηγορίες σχολικών προϊόντων στις οποίες επιβάλλεται πλαφόν κερδοφορίας. Πρόκειται για τις σχολικές τσάντες, τις κασετίνες, τα τετράδια, τα μολύβια, τους χρωματιστούς μαρκαδόρους, τα στυλό, τις γόμες, τις ξύστρες, τους διαβήτες-χάρακες. Στο πλαφόν εντάχθηκαν και τα προϊόντα παραγωγής ζεστού νερού όπως θερμοσίφωνες, λέβητες και συναφή προϊόντα. Να σημειωθεί ότι τα προαναφερόμενα σχολικά προϊόντα θα αποτελέσουν τη βάση για το "Καλάθι των Σχολικών Ειδών", το οποίο θα τεθεί σε ισχύ στη διάρκεια του μήνα που διανύουμε με νεότερη υπουργική απόφαση, η οποία θα έρχεται να δράσει βελτιώνοντας και συμπληρώνοντας το ήδη υπάρχον "Καλάθι του Νοικοκυριού".

Σε ό,τι αφορά τους θερμοσίφωνες, το υπουργείο επιδίωξε να προλάβει φαινόμενα αισχροκέρδειας κατά την εφαρμογή του προγράμματος "Ανακυκλώνω-Αλλάζω Θερμοσίφωνα", όπου ενδεχομένως να υπήρχαν φαινόμενα ανατιμήσεων από επιχειρήσεις που θα επιδιώξουν να εκμεταλλευτούν την ενίσχυση που προσφέρει το πρόγραμμα στους καταναλωτές.

Έλεγχοι και πρόστιμα

Δεικτικό της στρατηγικής που θέλει να ακολουθήσει το Ανάπτυξης, ήταν το γεγονός ότι η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου της Αγοράς επέβαλε υψηλότατα πρόστιμα 1,44 εκατομμυρίων ευρώ μετά από ελέγχους σε επιχειρήσεις πώλησης ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών και συγκεκριμένα σε Πλαίσιο, Public και Praktiker. Πληροφορίες, μάλιστα, αναφέρουν ότι έρχονται και άλλα αντίστοιχα πρόστιμα σε εξίσου μεγάλες επιχειρήσεις του συγκεκριμένου κλάδου λιανικής το προσεχές διάστημα.

Εκτός των άλλων επιβλήθηκε πρόστιμο σε μεγάλη αλευροβιομηχανία, ύψους 22.000 ευρώ, η οποία πωλούσε προϊόντα με μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους από αυτό που είχε το 2021, σε αντίθεση με τα όσα ορίζει ο σχετικός νόμος. Μάλιστα τα συνεργεία της ΔΙΜΕΑ επιδόθηκαν σε σειρά ελέγχων σε επιχειρήσεις παραγωγής αλεύρων, λόγω και των ειδικών συνθηκών που έχει επιφέρει ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας και ενδεχομένως κάποιοι θα μπορούσαν να επικαλεστούν ως γεγονός για να προχωρήσουν σε ανατιμήσεις. Από τον έλεγχο της ΔΙΜΕΑ δεν διαφεύγει και το χονδρεμπόριο οπωροκηπευτικών προϊόντων, η μεταποίηση αγροτικών προϊόντων (γαλακτοβιομηχανία, προϊόντα κρέατος), εταιρείες παραγωγής προϊόντων ατομικής φροντίδας και καθαριστικών αλλά και τα σούπερ-μάρκετ.

"Πονοκέφαλος" ο πληθωρισμός στα τρόφιμα

Προβληματισμό προκαλεί, πάντως, ο σταθερά υψηλός πληθωρισμός στα τρόφιμα. Τα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ είναι απολύτως δεικτικά της επικρατούσας κατάστασης καθώς τα τρόφιμα διατηρούν υψηλό επίπεδο πληθωρισμού παρά την ευρύτερη εξομάλυνση του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Συγκεκριμένα, από τη σύγκριση του Γενικού ΔΤΚ του μηνός Ιουλίου 2023 με τον αντίστοιχο Δείκτη του Ιουλίου 2022 προέκυψε αύξηση 2,5% έναντι αύξησης 11,6% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2022 με το 2021. Στον αντίποδα όμως θα πρέπει να σημειωθεί ότι η αύξηση του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή κατά 2,5% τον Ιούλιο προκύπτει κατά κύριο λόγο από τα τρόφιμα. Η αύξηση του Δείκτη Τιμών στα προϊόντα διατροφής και μη αλκοολούχα ποτά τον περασμένο Ιούλιο έφτασε σε ποσοστό 12,3%, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ψωμί και δημητριακά, κρέατα, ψάρια, γαλακτοκομικά́ και αυγά, έλαια και λίπη, φρούτα, λαχανικά, ζάχαρη-σοκολάτες-γλυκά-παγωτά, λοιπά τρόφιμα, καφέ-κακάο-τσάι, μεταλλικό́ νερό-αναψυκτικά́-χυμούς φρούτων.

"Μάχη" προσφορών στα σούπερ-μάρκετ

Για να μπορέσουν τα σούπερ-μάρκετ να κρατήσουν τους καταναλωτές στα καταστήματα και να μη μειωθεί περαιτέρω ο όγκος κατανάλωσης, επιδίδονται σε μάχη εκπτώσεων και προσφορών στα προϊόντα που διαθέτουν στα ράφια τους, κάτι που έχει παγιωθεί ως στρατηγική στην αγορά τον τελευταίο καιρό.

Την ίδια στιγμή το λειτουργικό κόστος παραμένει σε υψηλά επίπεδα, όπου σε συνδυασμό με τη μείωση των τιμών μέσα από επιμέρους προσφορές στα προϊόντα συμπιέζουν την κερδοφορία των αλυσίδων παρά την αύξηση του τζίρου τους, η οποία έχει αμιγώς πληθωριστικά χαρακτηριστικά. Όπως επισήμαιναν στελέχη της αγοράς, τα σούπερ-μάρκετ θα συνεχίσουν να υφίστανται πιέσεις σε σύγκριση με άλλους κλάδους λιανικής, οι οποίοι φέτος αναμένεται ότι θα ενισχύσουν την κερδοφορία τους, όπως είναι, για παράδειγμα, τα είδη ένδυσης-υπόδησης αλλά και τα ηλεκτρικά ηλεκτρονικά.

Μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος
Σημειώνεται ότι η μείωση του διάμεσου ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος ανήλθε σε ποσοστό 2% σε πραγματικούς όρους που προκάλεσε το 2022 ο πληθωρισμός στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι ελήφθησαν σειρά μέτρων στήριξης, όπως τα διάφορα επιδόματα, η αύξηση του βασικού μισθού και οι επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας.

Δημήτρης Λαμπίρης (capital.gr)