Η φήμη ξεκίνησε, ως συνήθως, στο Facebook. Μια ομάδα μουσουλμάνων προσφύγων στη Νότια Γερμανία δήθεν έσυρε ένα 11χρονο κορίτσι σε μια υπόγεια διάβαση και το βίασε. Οταν η αστυνομία αρνήθηκε ότι συνέβη αυτό το περιστατικό, στο Facebook γράφτηκε ότι επειδή οι πολιτικοί είναι δέσμιοι της ΕΕ, διέταξαν την αστυνομία να το συγκαλύψει.
Η φήμη ήταν εντελώς αβάσιμη, όμως προκάλεσε κύματα φόβου και οργής καθώς αναπαράχθηκε κατά κόρον στο Newsfeed του Facebook. Οι χρήστες εξοργίζονταν και κατέληγαν στο συμπέρασμα ότι οι πρόσφυγες είναι τόσο επικίνδυνοι και οι πολιτικοί τόσο υποκριτές που πρέπει όλοι να πεταχτούν έξω από τη Γερμανία.
Σε όλον τον κόσμο, οι αβάσιμες φήμες μετατρέπονται γεγονότα μέσω Facebook καθώς εκμεταλλεύονται τη ροπή του μέσου αυτού κοινωνικής δικτύωσης να αναμοχλεύει τα χειρότερα πάθη των χρηστών. Αλλά ο Αντρέας Γκούσκε, αστυνομικός επιθεωρητής στο Τροϊνστάιν της Βαυαρίας, απ’ όπου ξεκίνησε η συγκεκριμένη φήμη, θεώρησε ότι κάνει έπρεπε να κάνει γι’ αυτό.
«Το Facebook δεν είναι απλώς ένας πίνακας ανακοινώσεων όπου οι χρήστες αναρτούν κείμενα προς ανάγνωση από άλλους χρήστες. Το Facebook με τους αλγορίθμους του επηρεάζει τον κόσμο» είπε ο Γκούσκε στους «New York Times».
Σύμφωνα με πολυάριθμες έρευνες, το Facebook υποδαυλίζει τα αρνητικά, ενστικτώδη συναισθήματα και μπορεί να διαστρεβλώσει την αίσθηση σωστού και λάθους, πραγματικού και ψεύτικου των χρηστών του. Οι φήμες διαδίδονται πολύ πιο γρήγορα την εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και γίνονται πιο επικίνδυνες όσο εξαπλώνονται.
Γι’ αυτό ο Γκούσκε, μαζί με δύο βοηθούς του, έπιασαν δουλειά. Στόχος τους δεν είναι να συλλαμβάνουν ή να βάζουν πρόστιμα σε όσους αναρτούν αβάσιμες φήμες, αλλά να προστατεύσουν την πόλη τους από την παραπληροφόρηση που γίνεται viral και τις επιπτώσεις αυτής.
Η προσπάθειά τους αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη ανησυχία των κυβερνήσεων ότι το Facebook εξαπλώνει τη βία και τον εξτρεμισμό, καθώς και την έλλειψη εμπιστοσύνης στο ίδιο το Facebook για να λύσει το πρόβλημα.
«Βλέπουμε ότι η αίσθηση ασφάλειας του κόσμου και το πόσο ασφαλείς είναι στην πραγματικότητα αποκλίνουν όλο και περισσότερο, σαν ένα ψαλίδι που ανοίγει» πρόσθεσε ο Γκούσκε. «Το αποτέλεσμα είναι μίσος για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες».
Για να σταματήσει τη φήμη για τον δήθεν βιασμό ενός 11χρονου κοριτσιού, ο Γκούσκε ξεκίνησε εντοπίζοντας τους κατοίκους του Τροϊνστάιν που την αναδημοσίευσαν στο Facebook. Στη συνέχεια, ακολούθησε την πορεία της φήμης εντός και εκτός Ιντερνετ, καθώς όπως πολλές αβάσιμες φήμες, είχε περάσει στον πραγματικό κόσμο. Οι στόχοι του Γκούσκε ήταν δύο: να πείσει εκείνους που διέδωσαν τη φήμη να την αποκηρύξουν δημοσίως και να εντοπίσει τυχόν ψήγματα αλήθειας που βρίσκονταν στη βάση της. Πίστευε ότι το να δείξει στους κατοίκους του Τροϊνστάιν με ποιον τρόπο είχε διαστρεβλώσει την αλήθεια το Facebook ήταν ο μοναδικός τρόπος για να απορρίψουν τη φήμη ως αναληθή.
Η ομάδα του βρήκε ότι η φήμη ξεκίνησε όταν η αστυνομία, δύο πόλεις παραπέρα, συνέλαβε έναν Αφγανό επειδή «χούφτωσε» μια 17χρονη κοπέλα και της τράβηξε τα ρούχα. Οταν χρήστες του Facebook άρχισαν να αναρτούν το περιστατικό, ο καθένας πρόσθετε ανατριχιαστικές ψεύτικες λεπτομέρειες. Οι δράστες έγιναν πολλοί, η 17χρονη 11χρονη, το τράβηγμα των ρούχων βιασμός.
Η αστυνομία ανάρτησε ένα δελτίο Τύπου που ανακατασκεύαζε την αλήθεια. Αλλά όπως συμβαίνει πάντα στο Facebook, η ανακοίνωση της αστυνομίας δεν έφθασε ποτέ τόσο ψηλά στο Newsfeed όσο η ψεύτικη φήμη διότι ο αλγόριθμοι προτάσσουν τις αναρτήσεις που προσελκύουν περισσότερο το ενδιαφέρον και τις αντιδράσεις των χρηστών.
Μέλη της ομάδας του Γκούσκε επισκέφθηκαν τα σπίτια όσων αναπαρήγαγαν τη φήμη και τους παρουσίασαν αποδείξεις για το ότι ήταν λανθασμένη. Ολοι εκτός από έναν έσβησαν ή διόρθωσαν τις αναρτήσεις τους.
Σύμφωνα με την Κάρολιν Σβαρτς, επικεφαλής μιας οργάνωσης από το Βερολίνο που εντοπίζει την παραπληροφόρηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και συνεργάζεται με την αστυνομία για να την αντιμετωπίσει, η ομάδα του Γκούσκε είναι μακράν η καλύτερη στη Γερμανία. Οι περισσότεροι αστυνομικοί δεν παίρνουν στα σοβαρά το πόσο κακό μπορεί να κάνει το Ιντερνετ και όσοι έχουν συνειδητοποιήσει την απειλή δεν δρουν αρκετά γρήγορα για να σταματήσουν τη διάδοση μιας αβάσιμης φήμης. «Οταν αυτές οι αναρτήσεις φθάσουν σε χιλιάδες χρήστες, δεν μπορείς να τις πάρεις πίσω» είπε η Σβαρτς στην αμερικανική εφημερίδα.
Ο Γκούσκε παρατήρησε ότι το Facebook, μια εταιρεία αξίας 500 δισ. δολαρίων, επαφίεται στους αστυνομικούς που ήδη έχουν πάρα πολλή δουλειά, για να χειριστούν τους κινδύνους που δημιουργούνται από την ίδια την πλατφόρμα του. Ο Γκούσκε δεν έχει καμία βοήθεια στο έργο του από το Facebook, αν και τη ζήτησε.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επιτρέπουν σε οποιονδήποτε, οπουδήποτε να διαδίδει μια φήμη για τη Βαυαρία ή οτιδήποτε άλλο. Πολλοί «λευκοί εθνικιστές» από διάφορες γωνιές του κόσμου ενδιαφέρθηκαν για τον πολιτισμικό πόλεμο που διεξάγεται στη Βαυαρία, που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του Μεταναστευτικού στη Γερμανία, και ο Γκούσκε δεν έχει τα μέσα να τους σταματήσει. «Είναι πολύ δύσκολο να εμποδίσουμε τα fake news γιατί το Facebook τα προμοτάρει» είπε.

tovima.gr