Το σπήλαιο της Θεόπετρας βρίσκεται στα δεξιά της διαδρομής από Τρίκαλα προς Καλαμπάκα, 3 χλμ. πριν από την τελευταία, σε υψόμετρο περίπου 300μ. από την επιφάνεια της θάλασσας και 100μ. πάνω από την πεδιάδα, στη βόρεια πλευρά ασβεστολιθικού όγκου που υψώνεται πάνω από το ομώνυμο Toπικό Διαμέρισμα του Δήμου Μετεώρων.

Πολύ κοντά ρέει ο ποταμός Ληθαίος, παραπόταμος του Πηνειού, που στη συνέχειά του διασχίζει την πόλη των Τρικάλων. Ακριβώς απέναντι, βλέπει κανείς τους βράχους και τις μονές των Μετεώρων. Είναι η δυτικότερη προϊστορική θέση της Θεσσαλίας και γειτνιάζει άμεσα τόσο με τη θεσσαλική πεδιάδα όσο και με την οροσειρά της Πίνδου, τον Κόζιακα, και αυτά τα χαρακτηριστικά από τα δύο διαφορετικά φυσικά περιβάλλοντα αντανακλώνται και στις επιχώσεις του σπηλαίου.

Στην αρχή του δρόμου που οδηγεί στο σπήλαιο βρίσκεται, το Κέντρο Τεκμηρίωσης και Εκπαίδευσης Σπηλαίου Θεόπετρας (Μουσείο), το οποίο δημιουργήθηκε μετά την ανάδειξη του σπηλαίου και εκτίθενται ευρήματά του και το οποίο επισκέφθηκε το Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Ο επισκέπτης, σύμφωνα με στοιχεία φυλλαδίου της γενικής Διεύθυνσης αρχαιοτήτων και πολιτιστικής κληρονομιάς και της εφορείας παλαιονθρωπολογίας – σπηλαιολογίας ν. Ελλάδος, μπορεί να παρακολουθήσει την εξέλιξη του προϊστορικού ανθρώπου, τα ζώα που συνυπήρχαν, τις τροφές που μάζευε για να επιβιώσει, αλλά και τις κλιματικές αλλαγές και πώς εντέλει μια ανασκαφή μετατρέπεται σε έκθεμα.

Το Κέντρο Τεκμηρίωσης και Εκπαίδευσης Σπηλαίου Θεόπετρας (Μουσείο), φιλοξενεί τα ευρήματα των ανασκαφών, οι οποίες διενεργήθηκαν στο σπήλαιο από το 1987 μέχρι και το 2008. Το σπήλαιο της Θεόπετρας αποτελεί σημαντική προϊστορική θέση, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, όχι μόνο λόγω των σημαντικών ευρημάτων του, αλλά και λόγω του χρονικού εύρους των επιχώσεών του (περίπου 130.000 χρόνων), που καταδεικνύουν συστηματική χρήση του από τη Μέση Παλαιολιθική έως και το τέλος της Νεολιθικής περιόδου.

Το Κέντρο δημιουργήθηκε με σκοπό να αναδειχθεί η πολιτισμική κληρονομιά του σπηλαίου, αλλά και να δοθεί η ευκαιρία στους επισκέπτες του, να εξοικειωθούν με τις έννοιες της αρχαιολογίας και της προϊστορίας. Μέσα από τους σταθμούς της έκθεσης οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν, τι είναι αρχαιολογικό σκάμμα και πώς δημιουργούνται οι επιχώσεις μιας αρχαιολογικής θέσης, αλλά και πώς έμοιαζε ένα συνηθισμένο νεολιθικό νοικοκυριό.

Πώς η παρουσία των προϊστορικών κατοίκων του σπηλαίου αποτυπώθηκε στο χώμα, όπως και ποια είδη ανθρώπων έζησαν στην προϊστορική Θεόπετρα και τι υλικά χρησιμοποιούσαν για την παραγωγή του υλικού πολιτισμού τους. Επίσης, οι επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν τα πρώτα προϊστορικά κοσμήματα, πώς αντιλαμβάνονται οι πρόγονοί μας το πέρασμα από τη ζωή στο θάνατο, αλλά και ποια είδη φυτών και ζώων συνέθεσαν το προϊστορικό περιβάλλον του σπηλαίου.

Στην ειδική αίθουσα εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων του Κέντρου, οι επισκέπτες διαφόρων ηλικιών μπορούν να αντλήσουν πληροφορίες για την ελλαδική προϊστορία και για το σπήλαιο της Θεόπετρας, μέσω των διαδραστικών εφαρμογών, που δομήθηκαν με τέτοιο τρόπο, ώστε η πληροφορία να συνδυάζεται με το παιχνίδι. Στο εκπαιδευτικό σκάμμα, που διαμορφώθηκε ειδικά για τους μικρότερους επισκέπτες, τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να βιώσουν την ανασκαφική εμπειρία και να κατανοήσουν τα στάδια της αρχαιολογικής διαδικασίας.

Αποστόλης Ζώης (ΑΠΕ-ΜΠΕ)