Ο συνδυασμός πολύ έντονων βροχοπτώσεων με τη χρόνια υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος οδήγησε σε εκρίζωση πολλών δέντρων τις προηγούμενες μέρες στην Ηπειρο, στον Ασπροπόταμο, και ευρύτερα στη Δυτική Ελλάδα, με αποτέλεσμα ακόμα πιο έντονα πλημμυρικά φαινόμενα.

Δέντρα που ξεριζώθηκαν από τη βροχή ή και τον αέρα προκάλεσαν προβλήματα και ζημιές. Ιδιαίτερο πρόβλημα παρουσιάστηκε με τα νεκρά πλατάνια που βρίσκονται στις όχθες ποταμών και ρεμάτων, χτυπημένα από την ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους. Χαρακτηριστική ήταν η εικόνα που διαμορφώθηκε στη γέφυρα Ράγιου στον ποταμό Καλαμά στη Θεσπρωτία, όπου δεκάδες κορμοί απονεκρωμένων πλατάνων συσσωρεύτηκαν, έφραξαν την κοίτη, διογκώνοντας τα πλημμυρικά φαινόμενα στη γύρω περιοχή.

«Είναι ένα επικίνδυνο φαινόμενο, που δυστυχώς δεν παρατηρείται για πρώτη φορά. Καθώς τα πλατάνια είναι το βασικό είδος δέντρου της παραποτάμιας βλάστησης, όταν αυτά χτυπηθούν από τον μύκητα του μεταχρωματικού έλκους μπορούν να παρασυρθούν από τα ορμητικά νερά έπειτα από έντονη βροχόπτωση. Στη συνέχεια, οι μεγάλοι κορμοί των πλατάνων μπορούν να προξενήσουν ζημιές ή να κλείσουν τη ροή του ποταμού προκαλώντας πλημμύρες», λέει στην «Καθημερινή» η Νικολέτα Σουλιώτη, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων του ΕΛΓΟ «Δήμητρα». Ταυτόχρονα, καθώς τα δέντρα ξεριζώνονται περισσότερα φερτά υλικά και λάσπη κατεβαίνουν από ποτάμια και χειμάρρους.

Οπως λέει η κ. Σουλιώτη στην εφημερίδα, ακόμα και η κατάρρευση της ιστορικής γέφυρας της Πλάκας στον ποταμό Αραχθο το 2015 διευκολύνθηκε από την αυξημένη τάση που άσκησε στη βάση της ένας ξεριζωμένος κορμός πλατάνου. Αξιοσημείωτο ήταν και το φαινόμενο, κατά τη διάρκεια της κακοκαιρίας «Ζορμπάς» τον Σεπτέμβριο του 2018 στην Εύβοια, πολλοί κορμοί δέντρων να πέσουν στη θάλασσα, προκαλώντας σοβαρά εμπόδια στα σκάφη.

Η ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους έχει νεκρώσει πολλές χιλιάδες δέντρα από το ξεχωριστό αυτό είδος στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας. «Δυστυχώς η ασθένεια έχει εξαπλωθεί πολύ στην Ελλάδα, η Ηπειρος έχει επηρεαστεί ιδιαίτερα. Η εξάπλωση συνεχίζεται, πρόσφατα είδαμε πως ο μύκητας έχει φτάσει στην Πέλλα. Εντοπίστηκε ακόμα και στην Ικαρία! Δεν κολύμπησε βέβαια, μεταφέρθηκε από άνθρωπο μέσω ενός πριονιού», σημειώνει η κ. Σουλιώτη, που παρακολουθεί από κοντά την εξάπλωση της ασθένειας των πλατάνων.

Οπως τονίζει η έμπειρη δασοπόνος, τα άρρωστα και τα νεκρά πλατάνια πρέπει να κόβονται, να καίγονται επί τόπου ή να απομακρύνονται με κατάλληλες προδιαγραφές και να γίνεται πολύ καλή διαχείριση και εξυγίανση της περιοχής. «Αυτό είναι απαραίτητο και για να μη μεταφέρεται ο μύκητας παραπέρα, αλλά και για να μην ξεριζώνονται τα δέντρα σε περιόδους έντονων βροχοπτώσεων και καταιγίδων», τονίζει. «Τα πλατάνια όμως με τις ρίζες τους συγκρατούν το έδαφος και αντιστέκονται στη διάβρωση. Γι’ αυτό όταν κόβονται πρέπει να αντικαθίστανται. Είδη όπως η Ιτιά, η Λεύκα είναι κατάλληλα για να τα αναπληρώσουν. Η εμπειρία έχει δείξει πως χρειάζεται οργανωμένη παρέμβαση, γιατί σε κάποιες περιπτώσεις όταν αφέθηκε η φύση να αναπληρώσει το κενό, είδαμε να αναπτύσσονται ανεπιθύμητα χωροκατακτητικά είδη, όπως ο Αείλανθος (βρωμοκαρυδιά)», αναφέρει η κ. Σουλιώτη. Μόνο που γι’ αυτές τις απαραίτητες παρεμβάσεις χρειάζονται μέσα, άνθρωποι και κονδύλια.

kosmoslarissa.gr (από το ρεπορτάζ της Καθημερινής)