Ακόμη μία δύσκολη εξίσωση έχει να λύσει το αμέσως επόμενο διάστημα η κυβέρνηση με πολλές τοπικές και ευαίσθητες ισορροπίες, καθώς καλείται να εφαρμόσει ευρωπαϊκή οδηγία του… 2007 που ψηφίστηκε το 2022 και παραμένει ανεφάρμοστη. Όπως αναφέρει η Καθημερινή (Σταύρος Παπαντωνίου), με αυτή την οδηγία η Ε.Ε. ζητάει να σταματήσουν οι απευθείας αναθέσεις που γίνονται, χωρίς μάλιστα χρηματικό αντίτιμο, στα ΚΤΕΛ και να αρχίσουν να γίνονται διαγωνισμοί για το ποιος θα πάρει το έργο.

Σήμερα το καθεστώς είναι… απλό και παγιωμένο. Τα ΚΤΕΛ είναι ιδιωτικές επιχειρήσεις που προσφέρουν δημόσιες υπηρεσίες. Αποτελούν δηλαδή συνεταιρισμούς ιδιοκτητών λεωφορείων που παρέχουν δημόσια συγκοινωνία υπεραστικών και σε κάποιες περιοχές αστικών γραμμών. Κάθε ΚΤΕΛ λειτουργεί σε επίπεδο νομού και έχει μονοπωλιακό δικαίωμα στις γραμμές που του έχουν ανατεθεί. Το έργο δίνεται διαχρονικά από το κράτος με απευθείας ανάθεση έργου, όπως προελέχθη, που βασίζεται σε νομοθετική πρόβλεψη. Η Ε.Ε. πιέζει πλέον ασφυκτικά οι γραμμές να δημοπρατηθούν και να γίνεται διαγωνισμός για το ποιος θα πάρει το έργο, με το χρονοδιάγραμμα να αναμένεται να υλοποιηθεί εντός του Ιανουαρίου, καθώς η μεταρρύθμιση είναι ενταγμένη στο Ταμείο Ανάκαμψης και εάν δεν υλοποιηθεί, η χώρα κινδυνεύει με κυρώσεις.

Η κυβέρνηση και οι αρμόδιοι υπουργοί που χειρίζονται το θέμα, Κωνσταντίνος Κυρανάκης και Νίκος Παπαθανάσης, βρίσκονται το τελευταίο διάστημα σε διαρκείς διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες ώστε να βρεθεί η πιο κατάλληλη φόρμουλα για τους διαγωνισμούς που θα ταιριάζει στη φυσιογνωμία της χώρας. Η Ε.Ε. ήθελε αρχικά από έναν έως τρεις διαγωνισμούς σε όλη την Ελλάδα, κάτι στο οποίο η Αθήνα αντέδρασε καθώς θεωρεί πως ευνοεί σκανδαλωδώς μεγάλα ξένα σχήματα της Ευρώπης που πιθανόν θέλουν να κατέβουν στους διαγωνισμούς. Από την πλευρά του το υπουργείο επέμεινε σε διαγωνισμούς ανά νομό, κάτι που η Επιτροπή δεν δεχόταν. Το άτυπο μπρα ντε φερ αυτή τη στιγμή φαίνεται πως έχει καταλήξει στη φόρμουλα να γίνονται δύο διαγωνισμοί ανά περιφέρεια. Ενας για αστικά και ένας για υπεραστικά δρομολόγια, κάτι που αποτέλεσε πεδίο διαπραγμάτευσης.

Ο φόβος των ιδιοκτητών ΚΤΕΛ ωστόσο παραμένει και εδράζεται στο ότι και πάλι μεγάλα σχήματα ακόμη και του εξωτερικού, με αρκετά μεγάλο κεφάλαιο, μεγαλύτερο στόλο και τεχνογνωσία θα μπουν με ευνοϊκότερες προϋποθέσεις στον διαγωνισμό σε σχέση με τα μικρά τοπικά ΚΤΕΛ και θα αλλάξουν τις τοπικές ισορροπίες. Η απάντηση σε αυτόν τον κίνδυνο είναι «η ισχύς εν τη ενώσει». Η συνένωση των ΚΤΕΛ που υπάρχουν ανά νομό σε μεγαλύτερα σχήματα, σε επίπεδο περιφέρειας, αυξάνει τις προϋποθέσεις να χτυπήσουν με αξιώσεις τους διαγωνισμούς.

Κάθε αλλαγή, πάντως, κρύβει τον κίνδυνο εντάσεων και δυσαρεσκειών. Μπορεί το θέμα των ΚΤΕΛ να μη μοιάζει με το θέμα των ΕΛΤΑ, καθώς σε κάθε περίπτωση οι πολίτες δεν θα υποστούν περικοπές στις υπηρεσίες που τους προσφέρονται, αλλά κρύβει έναν άλλον κίνδυνο για την κυβέρνηση: η πλειονότητα των ιδιοκτητών ΚΤΕΛ πρόσκειται στη Ν.Δ., έχει ισχυρές τοπικές σχέσεις με τους «γαλάζιους» βουλευτές ανά νομό και μπορεί το τέλος ενός μονοπωλίου δεκαετιών να φέρει γκρίνιες. Το αντίδοτο σε αυτό, όπως λέει αρμόδια πηγή, είναι η ενημέρωση και η συνεργασία, το αντίθετο δηλαδή από ό,τι έγινε με τα… ΕΛΤΑ.

Με δεδομένο πως η ευρωπαϊκή οδηγία δεν μπορεί να αγνοηθεί καθώς θα υπάρξουν πρόστιμα, ο κ. Κυρανάκης, σε συνεννόηση με το Μαξίμου, βρίσκεται σε τακτική επικοινωνία με τους ιδιοκτήτες των ΚΤΕΛ. Ο στόχος είναι διπλός: αφενός να τους ενημερώσει μέχρι κεραίας για όσα πρέπει να γίνουν, αφετέρου να τους ενημερώσει για τις δυνατότητες που έχουν σε νομικό και τεχνικό επίπεδο ώστε να γίνουν οι συμπράξεις. Σε δεύτερο χρόνο ο αναπληρωτής υπουργός θα έχει συνάντηση και με τους βουλευτές ώστε να γίνει αναλυτική ενημέρωση για το τι απαιτεί η Ευρώπη και πώς θα λειτουργήσει το νέο μοντέλο. Τελικός στόχος του υπουργείου είναι η πλήρης διαφάνεια και η συμμόρφωση με τις ευρωπαϊκές οδηγίες που θα καταλήξουν σε καλύτερες υπηρεσίες προς τον πολίτη. Αλλά όπως επισημαίνει αρμόδια πηγή, αυτό πρέπει να έχει προκύψει «μέσα από εκτενή διάλογο», καθώς μετά τον χυλό, που ήταν τα ΕΛΤΑ, η κυβέρνηση φυσάει και το γιαούρτι, που είναι τα ΚΤΕΛ.

kosmoslarissa.gr (από το ρεπορτάζ του Σταύρου Παπαντωνίου, Καθημερινή)